Sto praktycznych porad dla rodzin po stracie. Rzecz o żołnierzach. I o żałobie

Fot. Fundacja Dorastaj z Nami

W Centrum Prasowym PAP odbyła się polska premiera książki „Gdy polegnie żołnierz. 100 praktycznych porad dla rodziny i przyjaciół” autorstwa Bonnie Carroll, prezeski i założycielki Tragedy Assistance Program for Survivors – TAPS (Programu Pomocy Ofiarom Tragedii) i Alana Wolfelta – pedagoga psychoterapeuty oraz doradcy osób pogrążonych w żałobie.

Wydanie książki to efekt współpracy Fundacji Dorastaj z Nami i Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa. Wydarzeniu towarzyszyła debata pt. „Czego nie wiemy o żałobie? 100 praktycznych porad dla rodzin po stracie”, której Partnerem była Fundacja BGK im. J.K. Steczkowskiego.

Wydarzenie odbyło się 2 października br., wzięli w nim udział: Bonnie Carroll, autorka książki; ppłk dr Katarzyna Rzadkowska, dyrektorka Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa; płk dr n. med. Radosław Tworus, kierownik Kliniki Psychiatrii, Stresu Bojowego i Psychotraumatologii; Karolina Suska, doradczyni edukacyjna Fundacji Dorastaj z Nami oraz Magdalena Pawlak, prezeska zarządu Fundacji Dorastaj z Nami. Bazując na swoim wieloletnim doświadczeniu zawodowym, uczestnicy debaty odpowiedzieli na pytania dotyczące żałoby, sposobów jej przechodzenia przez dzieci i dorosłych, a także możliwości niesienia pomocy rodzinom poległych członków służb mundurowych. Debatę poprowadziła Magdalena Rigamonti, dziennikarka Onetu i wiceprzewodnicząca Rady Fundacji Dorastaj z Nami.

Dalsza część tekstu pod relacją filmową

Służba, poświęcenie, szacunek

W Polsce każdego dnia około 330 tys. żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych wychodzi do pracy. Niestety, od 1989 r. ponad 350 naszych strażaków, policjantów i żołnierzy nie wróciło do domu. Chociaż służba publiczna wiąże się z bardzo wysokim ryzykiem, w Polsce jest blisko 97 tys. funkcjonariuszy policji, prawie 140 tys. żołnierzy, a także około 30 tys. strażaków Państwowej Straży Pożarnej.

– Służba wojskowa to dla osób, które wybrały tego typu drogę życiową, przede wszystkim wyzwanie i poświęcenie dla innych, za co należy im się szacunek i wsparcie. Jednocześnie, tego typu profesja wiąże się z ryzykiem utraty zdrowia lub życia, o czym przekonaliśmy się niejednokrotnie. Dzisiejsza rzeczywistość charakteryzuje się niestabilnością w relacjach międzynarodowych, co wymusza prowadzenie misji i operacji pokojowych lub stabilizacyjnych w różnych zakątkach świata. Uczestnikiem tego rodzaju działań, nieprzerwanie od roku 1953 r., jest również Polska. Nasi żołnierze swoją służbą poza granicami Ojczyzny pod flagami NATO, ONZ i Unii Europejskiej – nie tylko dbają o bezpieczeństwo na świecie, ale także reprezentują polskie państwo, które jest współodpowiedzialne za międzynarodowy ład i porządek – tłumaczy ppłk dr Katarzyna Rzadkowska, dyrektorka Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa.

Dzięki współpracy Fundacji Dorastaj z Nami i Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa, na polskim rynku ukazała się książka pt. „Gdy polegnie żołnierz. 100 praktycznych porad dla rodziny i przyjaciół” (tytuł oryginału: „Healing Your Grieving Heart After a Military Death: 100 Practical Ideas for Family and Friends”) autorstwa Bonnie Carroll, prezeski i założycielki Tragedy Assistance Program for Survivors – TAPS (Programu Pomocy Ofiarom Tragedii), emerytowanej oficer armii Stanów Zjednoczonych oraz Alana Wolfelta – pedagoga, psychoterapeuty, doradcy osób pogrążonych w żałobie.

– Gdy ktoś, kogo kochasz, służył w wojsku i zginął na służbie, wyjątkowa natura tej straty sprawia, że twoja podróż przez smutek ma wiele barw. W naszej najnowszej książce pragniemy pochylić się nad doświadczeniami każdej z osób, która przeżyła żałobę i sprawić, aby pamięć o zmarłym bliskim mogła być tak pełna i wartościowa, jak to tylko możliwe – mówiła Bonnie Carroll.

Książka „Gdy polegnie żołnierz. 100 praktycznych porad dla rodziny i przyjaciół” to napisany empatycznym językiem poradnik dla osób przechodzących przez czas żałoby oraz ich najbliższych, którzy pragną wesprzeć rodzinę w tym trudnym procesie. Publikacja bazuje nie tylko na doświadczeniu samych autorów, ale przede wszystkim na doświadczeniu tysięcy osób, których bliscy polegli na służbie. Z tymi głęboko zranionymi ludźmi autorzy prowadzili warsztaty, terapie i rozmowy – bardzo długie, trudne i poruszające, aby dodać im wsparcia i otuchy.

Dzięki temu, w poradniku znalazło się wiele uniwersalnych rad dotyczących oswajania bólu po stracie, definiowania na nowo sensu życia, czy uświadamiania sobie stresu pourazowego. O tym, jak istotna jest inicjatywa niesienia profesjonalnej pomocy rodzinie i przyjaciołom po śmierci bliskiej osoby, świadczą tegoroczne badania zrealizowane na zlecenie Fundacji Dorastaj z Nami, z których wynika, że aż 93 proc. ankietowanych nie korzystało z pomocy psychologa lub grupy wsparcia w trakcie żałoby.

– Najnowsza publikacja dwójki autorów, Carroll i Wolfelta to przede wszystkim duchowy przewodnik dotyczący spraw zasadniczych w procesie oswajania bólu. To pomoc dla wszystkich tych, którzy stracili najbliższych i pragną na nowo zdefiniować sens własnego życia. Zawarte w niej wskazówki przyniosą ukojenie nie tylko rodzinie i przyjaciołom poległych na służbie, ale każdemu, kto mierzy się z traumą spowodowaną stratą ukochanej osoby. Jak wskazują wyniki badań, aż 90 proc. ankietowanych chociaż raz przeżywało żałobę po śmierci bliskiego. Temat jest więc bardzo istotny, ponieważ dotyczy większości społeczeństwa – podkreśla Magdalena Pawlak, prezeska zarządu Fundacji Dorastaj z Nami i dodaje – Dla nas pojawienie się na polskim rynku tak wartościowej książki to także początek współpracy z TAPS. Obie organizacje mają ten sam cel – pomagać ludziom, których bliscy polegli lub zostali ciężko ranni na służbie. Wierzymy, że wzajemna empatia i wymiana doświadczeń zaowocuje nowymi inicjatywami wspierania rodzin i przyjaciół, a zwłaszcza dzieci Bohaterów.

Czym jest żałoba i dlaczego tak trudno podnieść się po stracie?
Debata Fundacji Dorastaj z Nami

Debata zatytułowana „Czego nie wiemy o żałobie? 100 praktycznych porad dla rodzin po stracie”, której inicjatorem była Fundacja Dorastaj z Nami, została zorganizowana, aby przybliżyć temat żałoby, przedstawić możliwe sposoby radzenia sobie z nagłą stratą bliskiej osoby, a także wskazać metody pomocy dzieciom i dorosłym, którzy mierzą się ze śmiercią swoich krewnych i przyjaciół. Partnerem debaty była Fundacja BGK im. J.K. Steczkowskiego.

– Fundacja BGK im. J. K. Steczkowskiego wraz z Fundacją Dorastaj z Nami, podjęła ważny społecznie temat wsparcia dla dzieci żołnierzy, strażaków i policjantów, którzy stracili życie pełniąc służbę. To próba odwdzięczenia się za poświęcenie i ofiarność tych, którzy w szczególnych okolicznościach narażali swoje zdrowie, aby pomagać innym. Nic nie zrekompensuje utraty rodzica, ale pomoc rodzinie, a szczególnie dzieciom takich osób to część ważnej umowy społecznej – podkreśla Tomasz Bujak, prezes zarządu Fundacji BGK im. J. K. Steczkowskiego.

Wśród zaproszonych prelegentów obecni byli m.in. Magdalena Pawlak, prezeska zarządu Fundacji Dorastaj z Nami, ppłk dr Katarzyna Rzadkowska, dyrektorka Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa, płk dr n. med. Radosław Tworus, Kierownik Kliniki Psychiatrii, Stresu Bojowego i Psychotraumatologii, Karolina Suska, doradczyni edukacyjna Fundacji Dorastaj z Nami.

Pierwszy okres po stracie bliskiej osoby to nie tylko rozpacz, poczucie krzywdy, nieodwracalnej zmiany w życiu, ale często także poczucie wielkiej samotności. Osoby, które dawniej chętnie przebywały w towarzystwie, nagle wydają się odwracać od ludzi i unikać wszelkich kontaktów. Ci, którzy im towarzyszą, stają wtedy przed wyzwaniem zorganizowania skutecznej pomocy i okazania potrzebnego wsparcia.

Jednym z trudniejszych aspektów w temacie żałoby jest doświadczenie straty przez najmłodszych. Jak podkreślali specjaliści, nagłe i gwałtowne odejście skutkuje rodzajem psychicznego zranienia, dlatego tak ważne jest zaopatrzenie się przez najbliższych w odpowiednią wiedzę i narzędzia, które wesprą najmłodszych w przejściu przez traumę. Zgodnie z badaniami Fundacji Dorastaj z Nami, aż 45 proc. badanych nie wie, jak wspierać osoby w żałobie, dlatego tak istotna jest pomoc ekspertów.

Pełen zapis debaty oraz więcej informacji o Fundacji Dorastaj z Nami na stronie www.dorastajznami.org

Pomoc rodzinom poległych bohaterów

Fundacja Dorastaj z Nami jest jedyną organizacją pozarządową w Polsce, która od 2010 r. inspiruje różne grupy społeczne i biznesowe, aby działały wspólnie na rzecz pomocy dzieciom, które straciły rodzica pełniącego służbę. Głównym celem jej działalności jest długotrwałe wspieranie najmłodszych w okresie ich edukacji, aż do 25. roku życia. Od chwili powołania Fundacja objęła opieką już ponad 300 dzieci. Fundacja stale podejmuje działania na rzecz wzmacniania szacunku dla służb publicznych w Polsce. W tym celu cyklicznie organizuje debaty, wydaje magazyny oraz książki, a także organizuje wystawy. Jest pomysłodawcą licznych kampanii, w tym kampanii społecznej „Dla Ciebie zginął żołnierz, strażak, policjant, a dla mnie tata”, której celem jest pokazanie, że za każdym mundurem stoi człowiek mający dom, rodzinę i bliskich. Na stronie Fundacji (www.dorastajznami.org) można poznać historie poległych bohaterów.

Tragedy Assistance Program for Survivors (TAPS) to amerykańska organizacja non-profit założona w 1994 r., która zapewnia opiekę i wsparcie wszystkim tym, którzy stracili bliską osobę służącą w armii USA. TAPS pomaga rodzinom poradzić sobie ze stratą bliskich im żołnierzy lub weteranów, a także zapewnia im możliwość kontaktu z osobami, które doświadczyły podobnych tragedii.

Centrum Weterana Działań poza Granicami Państwa to ośrodek, w którym weterani oraz rodziny żołnierzy i pracowników wojska poległych podczas tych działań uzyskują pomoc, radę oraz korzystają z konsultacji, w szczególności prawnych i psychologicznych, w zakresie możliwości rozwiązania nurtujących ich problemów. Centrum aktywnie współpracuje z właściwymi w danej sprawie instytucjami resortowymi i pozaresortowymi oraz organizacjami i stowarzyszeniami pozarządowymi. Centrum działa także na rzecz integracji środowiska weteranów wokół wspólnie realizowanych przedsięwzięć i podejmowanych inicjatyw.

Fundacja BGK im. Jana Kantego Steczkowskiego zajmuje się wsparciem możliwości rozwoju dzieci i młodzieży, które z racji miejsca zamieszkania i sytuacji materialnej rodziny mają utrudniony dostęp do podstawowych dóbr edukacji, nauki, kultury. Działania fundacji skierowane są do dzieci z małych miejscowości. Fundacja prowadzi programy edukacyjne oraz stypendialne.