Jeszcze wiele lat po 1989 roku tzw. zawodówki i technika w naszym kraju zostały w praktyce odstawione na tor boczny. Zawodowe szkolnictwo było zaniedbywane i dopiero w ostatnich latach zaczęto dostrzegać jego pozytywny wpływ w zakresie dostarczania na nasz rynek pracy wykwalifikowanej kadry technicznej.
Jak informował GUS w specjalnym raporcie poświęconym szkolnictwu w Polsce w roku szkolnym 2018/2019, co prawda najpopularniejszym typem szkół ponadgimnazjalnych są od lat licea ogólnokształcące, które przed pięciu laty wybrało 46,7% absolwentów gimnazjów, Jednak na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat odnotowano stopniowy wzrost liczby specjalnych szkół przysposabiających do pracy.
W roku szkolnym 2018/19 były 522 placówki tego typu, w których uczyło się 10,5 tys. osób. W wyniku reformy edukacji zasadnicze szkoły zawodowe zostały przekształcone w branżowe szkoły I stopnia. W roku szkolnym 2018/19 działało 1578 branżowych szkół I stopnia dla młodzieży oraz funkcjonowały 522 szkoły przysposabiające do pracy. Do branżowych szkół I stopnia uczęszczało łącznie 146,2 tys. uczniów (w tym uczniowie oddziałów zasadniczych szkół zawodowych). Ponadto liczba uczniów istniejących ponad 1800 techników sięgnęła ok. 600 tys.
Interesującą formą wzmocnienia procesu kształcenia i szkolenia branżowego stanowią olimpiady i konkursy umiejętności zawodowych. Wydarzenia te mają praktyczny charakter, a także stwarzają uczniom możliwości zaprezentowania umiejętności zawodowych przed rówieśnikami z całego świata, przedsiębiorcami i przedstawicielami organizacji branżowych. Jak zwraca uwagę Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, zmieniają one stereotypowe myślenie o nauce w szkołach branżowych, budują ich profesjonalny wizerunek a przede wszystkim promują ścisłą współpracę szkół i pracodawców.
Warto w tym miejscu wspomnieć o bodaj najbardziej spektakularnym wydarzeniu związanym ze szkolnictwem zawodowym i branżowym w Europie, które wkrótce będzie miało miejsce w Polsce.
EuroSkills to największe na naszym kontynencie zawody umiejętności branżowych. W Polsce odbędą się po raz pierwszy – w 5-9 września w Gdańsku. Wezmą w nich udział uczniowie, studenci oraz osoby pracujące (w wieku 18-25 lat). Ponad 600 zawodników z 32 krajów zmierzy się w 43 konkurencjach skupionych w sześciu obszarach: technologia informatyczna i komunikacyjna, produkcja i inżynieria, technologia budownictwa, transport i logistyka, usługi społeczne i osobiste, sztuka i moda. Polskę będzie reprezentować 43 zawodników, którzy wystartują w 37 konkurencjach. Zmagania w AmberExpo Gdańsk oraz na Stadionie Polsat Plus Arena Gdańsk będzie obserwować 100 tys. widzów z całej Europy.
– Inicjatywa WorldSkills powstała ponad 70 lat temu w Hiszpanii. Jej unikatowość wynika m.in. z nawiązywania relacji międzynarodowych, promowania najnowszych technologii i międzynarodowego know-how, a także zaangażowania kluczowych podmiotów – szkół, uczelni, sponsorów oraz przedstawicieli rządów. Od lat pragniemy przede wszystkim promować praktyczne zawody, które są przyszłością lokalnej gospodarki, poprzez organizację międzynarodowych konkursów – podkreśla Paweł Poszytek, dyr. Generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, głównego organizatora EuroSkills w Polsce.
Poszytek dodaje: – W tym roku gospodarzem EuroSkills, największego na świecie konkursu umiejętności branżowych po raz pierwszy będzie Polska. Wydarzenie wpisuje się w obchody Europejskiego Roku Umiejętności, inicjatywy mającej na celu zmierzenie się z kluczowym wyzwaniem, jakim jest niedobór specjalistów, z którym borykają się pracodawcy nie tylko w Polsce, ale całej Unii.
Na EuroSkills 2023 do Gdańska przyjadą uczniowie, studenci, nauczyciele, ale także przedsiębiorcy i przedstawiciele organizacji branżowych. Zmagania będzie obserwować 100 tys. widzów z całej Europy.
Ponadto, jako wydarzenie towarzyszące zawodom EuroSkills 2023 odbędzie się 7 września VI Międzynarodowy Kongres Edukacji i Szkolnictwa Zawodowego. Podczas paneli i dyskusji kongresowych poruszone zostaną tematy odnoszące się do globalnych trendów w edukacji: innowacyjnej ekonomii, edukacji klimatycznej, transformacji cyfrowej, uczestnictwa w życiu demokratycznym oraz włączenia społecznego i różnorodności.
