Co ciekawe, także Urząd Transportu Kolejowego, czyli regulator rynku kolejowego oraz instytucja nadzorcza, zaangażował się w działania zmierzające do budowania pozytywnych relacji z otoczeniem, choć sam nie jest przecież korporacją.
Urząd Transportu Kolejowego ma szczególną pozycję bowiem nie jest żadną korporacją, a organem administracji państwowej, odpowiadającym głównie za regulację rynku kolejowego. Do jego innych zadań należy licencjonowania transportu kolejowego, sprawowanie nadzoru technicznego nad eksploatacją i utrzymaniem linii kolejowych oraz pojazdów kolejowych, dbanie o bezpieczeństwo ruchu kolejowego, sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem praw pasażerów w transporcie kolejowym oraz wydawanie licencji i świadectw maszynistom.
Jako organ administracji UTK może po prostu zachować się jak każdy inny urząd, czyli biurokratycznie podejść do swoich instrukcyjnych (ustawowych) obowiązków, kompletnie ignorując relacje ze światem zewnętrznym. Przecież nie należy to do obowiązków urzędu, nie ma on konkurencji ani nie musi walczyć o pozyskiwanie klientów. Naturalne zachowanie urzędów w takiej sytuacji to niewychodzenie poza to, co musi zrobić zgodnie z ustawą.
Jednakże z Urzędem Transportu Kolejowego jest inaczej. Można podać wiele przykładów, w których UTK hołduje dobrym praktykom CSR, czyli społecznej odpowiedzialności biznesu (Corporate Social Responsibility). Urząd co dwa lata publikuje raporty dotyczące własnych dobrych praktyk CSR.
Kampania na rzecz bezpieczeństwa Kolejowe ABC II
Obecnie trwa już druga edycja programu edukacyjnego „Kolejowe ABC II”. Jak możemy przeczytać na stronach UTK: „celem inicjatywy jest uwrażliwienie dzieci i młodzieży oraz ich rodziców, nauczycieli i wychowawców na zasady bezpieczeństwa obowiązujące na przejazdach kolejowych, dworcach, peronach i w pociągach oraz promowanie wzorców odpowiedzialnego zachowania się w pobliżu torów.” Wszyscy doskonale znamy głównego bohatera tej kampanii, którym jest nosorożec Rogatek. Rogatek, bo wiadomo że nosorożce mają rogi, a z drugiej strony nazwa nawiązuje do rogatek kolejowych, czyli zapór osłaniających przejazdy kolejowe przezd ruchem kołowym w okresie przejazdu pociągu. Postać sympatycznego nosorożca Rogatka przyciąga uwagę dzieci i potrafi je zainteresować przekazywaną treścią w nietuzinkowy sposób.
Wypadki z udziałem pieszych i pojazdów zarówno na strzeżonych, jak i niestrzeżonych przejazdach kolejowych to zmora kolei. Ludzie nie zdają sobie sprawę, że rozpędzony pociąg nie jest w stanie nawet w znaczący sposób zmniejszyć prędkości przed uderzeniem w człowieka czy pojazd, bowiem droga hamowania pociągu o wielkiej masie jest niewiarygodnie długa. Pociąg pasażerski ma zwykle masę od 400 do 800 ton, a towarowy nawet do 2000 ton. Jest to olbrzymia energia, którą nie jest łatwa do zatrzymania. Dlatego zwykle droga hamowania pociągu to kilkaset metrów. To wszystko sprawia, że pieszy który wejdzie na tory lub pojazd, który na nie wjedzie, nie mają z pociągiem żadnych szans, albo zdążą opuścić torowisko przed nadjeżdżającym pociągiem, albo są zgubieni. Pamiętam, jak byłem dzieckiem, widziałem jak kobieta przebiegająca przez tory przy zamkniętych rogatkach wpadła pod rozpędzony elektrowóz z pociągiem pasażerskim. Widziałem jak dosłownie jej ciało rozpadło się od uderzenia na kilka części składowych i wśród rozbryzgującej się krwi zostały te szczątki odrzucone na znaczną odległość. Miałem wówczas kilka lat, ale ten widok ze stacji Bedoń (dziś jest to przystanek osobowy) pozostanie ze mną do końca życia. Wypadki na torach z udziałem pieszych zdarzają się na okrągło. Piesi przechodzą pod zamkniętymi rogatkami, przechodzą bez rozglądania się przez przejazdy niestrzeżone, a co najgorsze przechodzą przez tory w „dzikich” miejscach. W wielu miejscach przy torach widać wydeptane ścieżki, przez które ludzie skracają sobie drogę. Ludzie nie mają świadomości, że w każdej chwili mogą stracić życie.
Dlatego właśnie kampania edukacyjna jest taka ważna. I dlatego też UTK postanowił skierować ją do dzieci, od wieku przedszkolnego i szkolnego. Wiadomo przecież że w tym okresie rozwoju kształtują się nawyki na całe życie. Świadomość zagrożenia wpajana od najmłodszych lat ma największe szanse na ukształtowanie właściwych zachowań do końca życia.
Poza kampanią medialną i sympatycznymi reklamami z udziałem nosorożca Rogatka promującego właściwe zachowania, kampania Kolejowe ABC II jest też prowadzona w placówkach edukacyjnych, przy bezpośrednim kontakcie pracowników UTK z dziećmi. Co prawda bezpośrednio w ten sposób kampania ta dociera do zaledwie 10 000 dzieci rocznie, to jednak te pogadanki mają charakter instruktażowy dla samych nauczycieli i wychowawców, którzy mają dalej prowadzić podobne zajęcia samodzielnie. Dzięki tej akcji edukacyjnej zapewne unikniemy tysięcy wypadków z udziałem pieszych, a w przyszłości także pojazdów.
Obok kampanii edukacyjnej dla najmłodszych w dziedzinie bezpieczeństwa funkcjonuje w ramach UTK także bardziej dojrzały program, Akademia Bezpieczeństwa Kolejowego (ABK). Jest to specjalny program szkoleń w zakresie bezpieczeństwa kolejowego prowadzony dla chętnych pracowników spółek kolejowych, ale nie tylko, ale też dla wszystkich, którzy mają do czynienia z koleją. Pozwala to na na kształtowanie bezpiecznego, konkurencyjnego i sprawnie funkcjonującego systemu kolejowego oraz wyrównywanie poziomu wiedzy i kompetencji uczestników sektora transportu kolejowego.
Dobry pracodawca
Przedsięwzięcia związane z CSR są też w UTK realizowane wobec własnych pracowników. Poza zwykłymi świadczeniami, pracownicy mogą liczyć na bezpłatne kursy związane z podnoszeniem ich własnej wiedzy fachowej, jak też i w obszarach w ogóle nie związanymi z działalnością zawodową. Regularnie na przykład organizowane są kursy z udzielania pierwszej pomocy medycznej, a ponadto organizuje się też kursy językowe.
Jak możemy przeczytać w ostatnim dostępnym raporcie UTK na temat CSR z 2021 r., „w UTK działa Rada Dobroczynności, która inicjuje i koordynuje inicjatywy, dotyczące życia społecznego i pomocy osobom najuboższym, dotkniętym wykluczeniem lub wypadkiem losowym. Rzecznik Różnorodności, który jest członkiem Rady Dobroczynności, podejmuje działania na rzecz wszystkich pracowników urzędu: czuwa aby stosować zasady równego traktowania i niedyskryminacji oraz uwrażliwia pracowników na problemy drugiego człowieka.”
Organizuje się też dni zdrowia, w których specjaliści doradzają pracownikom w zakresie profilaktyki zdrowotnej, a także w takich obszarach, jak sobie poradzić ze stresem czy na podobne tematy. Według oświadczenia UTK każdy pracownik w razie problemów życiowych może liczyć od pracodawcy na indywidualne wysłuchanie i na taką pomoc, jaka tylko będzie dostępna.
Podsumowanie
Jak widać, nie tylko korporacje walczące o klienta i realizujące długofalowe strategie budowania dobrego wizerunku firmy potrafią realizować przedsięwzięcia związane z CSR. Może to być również urząd państwowy, czyli organ administracyjny. Dzięki temu UTK może liczyć na szczerość w dziedzinie bezpieczeństwa ruchu kolejowego, a ponadto prowadząc dialog ze spółkami kolejowymi potrafi wyjaśnić im co muszą zrobić, by spełnić takie czy inne wymagania. Jest to dla nich duże ułatwienie.
UTK prowadzi też program szerokiego informowania. Wydaje różne publikacje tak z dziedziny bezpieczeństwa, jak na temat statystyk transportu kolejowego, co wielu instytucjom ułatwia badania i planowanie. Pod względem stosowania dobrych praktyk CSR można powiedzieć, że Urząd Transportu Kolejowego jest instytucją wyjątkową.
Michał Fiszer
