Wieczór piątego czerwca spędziłem w Teatrze Wielkim. Nie zawiodłem się. Byłem na prawdziwej uczcie – jubileuszowej gali z okazji 70-lecia zespołu pieśni i tańca „Śląsk”. Program „W pogoni za wiosną” jest kompozycją najbardziej znanych pieśni oraz tańców ludowych i narodowych, które przez kilkadziesiąt lat przyniosły zespołowi sławę w Polsce i na świecie.
Możemy wysłuchać kompozycji założyciela „Śląska” – Stanisława Hadyny oraz Wojciecha Kilara, Czesława Płaczka i Ireneusza Łojewskiego oraz choreografie Elwiry Kamińskiej, Juraja Kubanki, Hanny Chojnackiej, Władysława Stefanika i innych twórców. „W pogoni za wiosną” charakteryzuje się żywiołowością, dynamiką i rozmachem. To przepięknie zrealizowana podróż po wielu regionach Polski. Prezentowane utwory muzyczne, układy choreograficzne i barwne kostiumy zachwycą każdego, nawet tych, którzy nie przepadają za folklorem.
Na dwuczęściowy koncert jubileuszowy składają się pieśni i tańce, które od lat zyskują nowych sympatyków – to wspaniałe widowisko artystyczne oparte na tradycyjnej muzyce ludowej. W programie znalazły się największe przeboje zespołu, m.in. „Karolinka”, „Starzyk”, „Szła dzieweczka”, „Ondraszek”, „Gdybym to ja miała”, Hej, te nasze góry”, „Do Krakowa” oraz tańce ludowe i narodowe „Trojak”, „Taniec chustkowy”, „Harnaś i zbójnicy” polonez z filmu „Pan Tadeusz”, „Kujawiak, oberek”, „Suita tańców rzeszowskich”, czy „Krakowiak”. Poczas koncertu można było usłyszeć specjalnie przygotowane i wznowione „Helokanie”, wielki przebój „Śląska”, od którego zaczęła się historia zespołu. Stanisław Hadyna został oficjalnie powołany na kierownika artystycznego w marcu 1953 roku, a oficjalnie zespół powstał 1 lipca. Towarzysząca mu przez szereg lat Elwira Kamińska otrzymała stanowisko choreografa. Teksty do wielu utworów pisane były natomiast przez Zdzisława Pyzika. Premiera odbyła się 16 października 1954 roku w Teatrze Śląskim w Katowicach. Pierwszy oficjalny występ Zespółu Pieśni i Tańca „Śląsk” odbył się 6 listopada 1954 w Warszawie w Hali Mirowskiej z okazji 37 rocznicy rewolucji październikowej. Wcześniej odbył się nieoficjalny koncert w katowickim parku Kościuszki, natomiast jeszcze wcześniej odbyły się dwa zamknięte koncerty dla delegatów Stalinogrodzkiej Konferencji PZPR oraz dla Zespołu Pieśni i Tańca Chińskiej Armii Narodowo-Wyzwoleńczej.
Zespół początkowo prezentował folklor śląski, w szczególności tańce i pieśni odnoszące się do Górnego Śląska, Ziemi Cieszyńskiej i Beskidów. Później wykonywał także inne polskie pieśni i tańce, w tym związane z folklorami małopolskim czy kujawskim. Obecnie w repertuarze zespołu znajdują się również pieśni i tańce wszystkich polskich regionów, a nawet opery, oratoria i muzyka sakralna. Nadrzędną ideą działania „Śląska” jest ukazywanie bogactwa źródeł kultury śląskiej na tle spuścizny innych regionów kraju.
Ponadstuosobowy skład artystyczny obejmuje chór, balet i orkiestrę. Współpraca z autorytetami w dziedzinie kulturoznawstwa to potencjał, który gwarantuje realizację widowisk na najwyższym poziomie. „Śląsk” odwiedził 44 kraje na pięciu kontynentach, dał ponad 8 tysięcy koncertów dla ponad 26 milionów widzów. W swoim dorobku Zespół ma także kilkanaście płyt – pięć z nich posiada status złotej, jedna platynowej płyty. Od 2005 roku działa Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej, które w ramach programowej działalności edukacyjnej Zespołu organizuje zajęcia dla dzieci, młodzieży i nauczycieli. Organizowane są także: Letnia Szkoła Artystyczna (nauka tańców narodowych i ludowych, tańca współczesnego oraz warsztaty wokalne), Przegląd Piosenki Dziecięcej im. Adolfa Dygacza „Śląskie Śpiewanie”, Międzynarodowy Konkurs Muzyki i Pieśni im. Stanisława Hadyny. Rozwinęła się działalność wydawnicza.
Biznes, który wspiera kulturę
Ja cieszę się, że zespół współpracuje nie tylko ze światem kultury, ale także z biznesem. Mecenasem gali w Teatrze Wielkim była firma budowlana Strabag. Nazwa sponsora padła ze sceny wielokrotnie. I bardzo dobrze. Taka forma promocji może zachęcić innych przedsiębiorców do inwestowania w polskie inicjatywy kulturalne. Obie strony mogą tylko na tym zyskać. A ja z czystym sumieniem zapraszam Państwa na koncerty „Śląska”. To będzie niesamowite przeżycie.
Damian Kuraś
Dyrektor Instytutu ESG
