Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego (ASAP) przeprowadziło badanie firm z sektora rolno-spożywczego i zidentyfikowało grupę „liderów” – określanych jako firmy, w których zrównoważony rozwój stanowi integralną część ich organizacji i priorytetów inwestycyjnych.
Badanie zlecone przez ASAP i przeprowadzone we współpracy z Accenture pt.: „Moment zwrotny w branży spożywczej. O tym jak zrównoważony rozwój pozwala budować odporność biznesu w niestabilnych czasach” pokazuje, że trzy razy więcej firm, które wdrożyły strategię zrównoważonego rozwoju, odnotowało wzrost zysku operacyjnego niż firmy, które tego nie zrobiły.
Badanie wykazało również, że 25% badanych firm to liderzy zrównoważonego rozwoju, połowa respondentów jest dopiero na początku swojej drogi, jednak zaczęła wdrażać już pewne rozwiązania, jak strategie zrównoważonego inwestowania, a 25% to „spóźnialscy”.
Branża rolno-spożywcza jest obecnie pochłonięta bieżącymi problemami związanymi ze wzrostami kosztów i cen oraz ich skutkami. Przychody i zyski firm z sektora rolno-spożywczego od lat są pod presją. Dodatkowo lockdowny, a następnie wybuch wojny w Ukrainie przyniosły szereg nowych wyzwań destabilizujących sytuację finansową tych podmiotów.
Dziś producenci i przetwórcy mierzą się m.in. z: zerwanymi łańcuchami dostaw, zjawiskami paniki konsumenckiej, dwucyfrową i wciąż rosnącą inflacją, niepewnością odnośnie do cen czy dostępności surowców rolniczych i innych środków produkcji.
Liderzy tworzą łańcuch dostaw pod kątem zrównoważonego rozwoju – pozyskują zrównoważone surowce, biorą odpowiedzialność za rozwój i transformację dostawców, ale również weryfikują, na ile są oni zrównoważeni i sami korzystają z certyfikacji.
Zrównoważona produkcja żywności, w tym współpraca z rolnikami, którzy stosują model rolnictwa zrównoważonego pełni kluczową rolę ograniczania emisji pośrednich. Są one często znacznie wyższe niż emisje bezpośrednie – mowa średnio o 5,5 razy wyższej emisji gazów cieplarnianych (średnia dla wszystkich branż). W przypadku produkcji żywności i handlu wynik ten jest jeszcze bardziej alarmujący to odpowiednio: 5,9 i 10,9 razy więcej.
Wyzwania
Obecna sytuacja sprawia, że przedsiębiorstwa z szeroko pojętej branży rolno-spożywczej mają jeszcze mniej przestrzeni na inwestycje w zrównoważony rozwój. Działają krótkookresowo i podejmują decyzje ad hoc. Taka sytuacja miała miejsce już wcześniej, jednak obecne warunki otoczenia tę postawę jeszcze wzmocniły. Przedsiębiorcy nie zastanawiają się nad długoterminowymi inwestycjami, lecz koncentrują na tym, by przeczekać trudniejszy czas. Na później odkładają także dostosowywanie się do zmian legislacyjnych Unii Europejskiej.
Pomimo wyzwań rynkowych, aż 66% organizacji zamierza pozostać przy podobnym jak obecnie budżecie inwestycyjnym na zrównoważony rozwój, a 29% zamierza zwiększyć inwestycje w zrównoważenie.
Szanse
Obecny kryzys to szansa do zmiany sposobu działania, a zrównoważona produkcja oznacza m.in. bliższą współpracę z dostawcami, lepsze zrozumienie ich sytuacji, korzystanie z lokalnych surowców, skracanie łańcucha dostaw i większą kontrolę nad nim. Dodatkowym bodźcem dla zrównoważonego rozwoju jest dynamiczny wzrost kosztów.
Za trzy lata prawie połowa surowców wykorzystywanych do produkcji spożywczej w Polsce będzie pochodzić z upraw zrównoważonych lub ekologicznych. Natomiast już dzisiaj część firm korzysta wyłącznie z tak wytworzonych surowców.
Najważniejsze wnioski:
- Firmy nie zmieniają się same. Motywacja do transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju jest zewnętrzna (legislacja, potrzeba budowy pozytywnego wizerunku).
- Mimo braku motywacji wewnętrznej, albo właśnie z tego powodu, firmy planują, że to pracownicy i kultura będą jednym z pierwszych obszarów inwestycji.
- Branżą spożywcza najbardziej obawia się inflacji i wzrostu cen energii w związku z inwazją Rosji na Ukrainę. Kolejno 55% i 48% respondentów uważa, że będą to największe obszary wpływu na organizację przez kolejny rok.
- Mimo tego wiele firm nie zmniejsza budżetów na zrównoważony rozwój: Aż 65 proc. organizacji zamierza pozostać przy podobnym, jak obecnie, budżecie inwestycyjnym w tym obszarze w najbliższych latach.
- Nie ma zrównoważonego rozwoju bez uzasadnienia ekonomicznego, nasze badanie pokazało ogromną siłę działów finansowych. 75,5% badanych uważa, że dział finansowy ma największy wpływ na zrównoważony rozwój w firmie.
- Liderzy mierzą zmianę, 68%-70% liderów mierzy poziom redukcji gazów cieplarnianych.
- Liderzy wspierają się technologią, oszczędzają czas i budżety dzięki cyfryzacji, analizom i automatyzacji.
Pełny raport można pobrać TUTAJ
Źródło: Stowarzyszenie ASAP
