Choroby nerek są bardzo często występującym schorzeniem. Szacuje się, że problem dotyka nawet 4,5 mln Polaków, choć większość nawet o tym nie wie. Uszkodzone, nawet w 90 proc. nerki mogą nie dawać żadnych objawów. Wyleczenie, a nawet zatrzymanie choroby zaawansowanym w stadium jest niemożliwe. Ważna jest więc edukacja w zakresie profilaktyki chorób nerek, szczególnie podczas takich wydarzeń jak Światowy Dzień Nerek, który przypada w tym roku 8 marca.
Światowy Dzień Nerek obchodzony jest z inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego (ISN) oraz światowych fundacji zajmujących się chorobami nerek w każdy drugi czwartek marca od 2006 r. W tym dniu na całym świecie organizowane są imprezy promocyjno-oświatowe, konferencje i badania profilaktyczne. Ich celem jest uświadomienie społeczeństwa na temat znaczenia chorób nerek, w tym częstości ich występowania czy objawom im towarzyszących.
– Chore nerki rzadko są przyczyną dolegliwości odczuwanych przez chorych. Objawy kliniczne, np. obrzęki lub nadciśnienie, pojawiają się zwykle dopiero w bardzo zaawansowanym okresie choroby, a więc wtedy, kiedy jej powstrzymanie, a nawet zwolnienie jej rozwoju, staje się niemożliwe. Co więcej, objawy te są nieswoiste i mogą być powodowane także przez różne inne choroby. Należą do nich: osłabienie, męczliwość, bladość powłok, a w późniejszych okresach świąd i wybroczyny – mówi prof. dr hab. n. med. Jan Duława, Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, w Katowicach, ekspert Diaverum Polska, dostawca usług nefrologicznych w Polsce.
Aby sprawdzić stan nerek konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych i obrazowych, które pozwalają rozpoznać chorobę w najwcześniejszych okresach. Podstawowym badaniem jest tzw. ogólne badanie moczu. Specjalista nefrolog może wyczytać z takiego badania bardzo wiele. Warto również zlecić oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy, morfologię krwi obwodowej i stężenie elektrolitów. W dalszej diagnostyce zalecane jest przeprowadzenie badania obrazowego, czyli USG nerek. Wśród chorych z podwyższonym ryzykiem wystąpienia przewlekłych chorób nerek, tj. chorych na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną każdego typu, a osób otyłych, zalecane jest wykonywanie takiego badania raz do roku.
– Zasady zapobiegania są bardzo proste. O tym, czy rozwija się choroba nerek – podobnie jak każda inna – decydują nasze geny, środowisko i nasze zachowanie. Genów nie zmienimy, środowisko – z wielkim trudem. Zostaje nasze zachowanie, czyli styl życia. Należy zatem nie palić papierosów, nie nadużywać alkoholu, dbać o zdrowe odżywianie – głównie ograniczenie soli w diecie – prawidłową masę ciała i ruch fizyczny, czyli unikać bezruchu. Ponadto osoby chore na nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę powinny dbać o właściwe leczenie tych chorób – podkreśla ekspert Diaverum Polska.
Każdego roku stałą terapię dializami rozpoczyna ok. 4 tys. nowych pacjentów. Liczba ta mogłaby być o wiele niższa, gdyby świadomość społeczna na temat zapobiegania chorobom nerek byłaby lepsza.
Agata Konieczna
